Wat: een proef met een nieuwe ontwikkelingsstrategie om wachtgronden te ontginnen als publieke ruimte.
Waar: Zomerhofstraat / Schoterbosstraat, aan de rand van het centrum van Rotterdam
Wie: NU HIER ( STRAKS DAAR ) is een initiatief van Ester van de Wiel en Gerda Zijlstra die beide werken als ontwerper, programmamaker en projectontwikkelaar
Wanneer: Gestart in 2009, met een maximale duur van 5 jaar.
In bouwprocessen ontstaan tussentijden, periodes waarin de oude situatie verdwenen is en de grond wacht op een nieuwe invulling. Deze wachtgronden worden door NU HIER (straks daar) tijdelijk, herwonnen voor publiek gebruik. De tussentijd wordt hier ingezet als een laboratoriumfase, een fase waarbij nog niet alles vaststaat. Waar vanuit onderzoek nieuwe initiatieven zich kunnen ontwikkelen en nestelen. Deze overgangsfase kan gezien worden als een methode om gebieden marktconform om te vormen. De grote kracht van tijdelijke projecten is dat er veel minder weerstand is tegen bijzondere, onbekende vormen van gebruik, van nieuwe programma's. Er kan en mag meer als het tijdelijk is. Tijdelijke beschikbare ruimte is zo een aanjager voor vernieuwing.
NU HIER (straks daar) ontwikkelt plekken die in gebruik genomen kunnen worden voor dat wat stedelingen graag doen; moestuinieren, paardrijden, koken, bouwen, crossen, knutselen, schaatsen, film kijken, bijen houden. Niet aan de hand van een inrichtingsplan, maar met een onderzoeksplan. Door te starten met een beginbeeld dat mogelijkheden toont en biedt om al bouwend verder te (onder)zoeken. Bij NU HIER ontwikkelen we door te doen. Wat werkt blijft! Wat niet werkt verdwijnt.
Door deze strategie krijgen ook stedelingen zonder grote initiatiefkracht invloed in de vormgeving van de stad. In actie. Niet top down, niet bottum up, maar upside down. Eerst ontwerpend bouwen en gebruiken, dan pas plannen en beslissen. Een nieuw type vergunning ondersteunt dit proces. Een zeer heldere fysieke structuur maakt dat deze vrijheid kan bestaan. Zoals John Cage het zei: an environment which works so well we can run wild in it.
De duur van projecten op tijdelijk beschikbare terreinen is zeer onvoorspelbaar. Tijdelijke projecten worden daarom vaak ingericht met reststromen als pallets en autobanden. NU HIER (straks daar) experimenteerde met een nieuwe typologie voor de tijdelijkheid.
Bestaande hoogwaardige materiaalstromen zijn omgeleid en tijdelijk in een pauzestand gezet. Fruitbomen en kerstbomen worden alleen maar meer waard als ze tijdelijk ergens gestald worden. Een bouwbord is tijdelijk uit de circulatie gehaald om als markering ingezet te worden. Investeren in goede duurzame tools is wel mogelijk als ze demontabel en verplaatsbaar zijn. Kweekbakken, keuken, buitenbioscoop, podium. Zo kan er een karavaan langs plekken trekken die een tijdelijk programma kunnen herbergen.
De karavaan blijft in dit geval langer dan verwacht. Bij dit landje blijkt er door de bouwcrisis geen einde te komen aan de tussentijd. Met de komst van de restauratiewagon is de regie overgedragen aan Kook met mij mee. STRAKS DAAR begint daardoor met een nieuwe set tools. De proef in Rotterdam Noord, met een looptijd van 5 jaar, is een vervolg van de eerste kortlopende experimenten van de Sunday Adventure Club in Amsterdam (2008).
INDEX
Afgelopen 5 jaar is er uitgebreid geblogd over de ontwikkeling van NU HIER. Elke blog heeft 'tags'; een set termen die de belangrijkste onderwerpen van die blog samenvatten. Deze 'tags' worden verzameld en ontsloten in de index. Een selectie uit de index vormt de basis van deze introductie zodat je vanaf deze plek direct naar de belangrijkste thema's navigeert.
Na 5 jaar is het tijd voor een nieuwe club. De blog van deze site wordt daarom gedeactiveerd en zal niet meer regelmatig geupdate worden maar is wel ontsloten voor toekomstige 'tussentijd-ontwikkelaars'.
Met dank aan:
Havensteder voor de opdracht.
Koehorst in t Veld voor het grafisch ontwerp en de website.
Ralph Kämena voor een paar mooie foto's.
Gemeentewerken voor planken, houtsnippers, straatstenen, de prullenbak en boomstammen.
Deelgemeente Noord en met name Han van Dam voor medewerking aan de uitvinding van de doorlopende evenementenvergunning.
Leerlingen van het Zadkine College voor het meebouwen.
NU HIER was gastvrij aan de volgende gebruikers:
De gasten van Noordplus, Buurtlab, de leerlingen van de Horecavakschool, Zadkine, Tante Jo, Rotterdamse Oogst, Havensteder, buurtkinderen, Basta, Cultuurscouts, Kriterion, Viltmannen, Expeditie Noord, Provincie, Powerboat, stuntclub Movie Action, studenten van TU delft, Willem de Kooning en Otis (USA), Explorelab, Roteb, Minister van der Laan, Groen Links, Bram van Ojik, guerilla gardener Richard Reynolds, imkers Raymond, Teresa en chef-imker Carien, de huurders van ZOHO en natuurlijk de buren (aanvullen)